Compensatie en duurzame vliegtuigbrandstof: twee manieren om het klimaateffect van vliegen te verzachten
Nu de luchtvaart na de Covid-19-pandemie toeneemt, wordt de aandacht voor de rol ervan bij de klimaatverandering steeds groter. Er zijn steeds meer opties om met een zuiverder geweten te kunnen vliegen - maar wat betekent het vakje "compensatie" bij het boeken van een vlucht, en zijn er manieren om de door vliegreizen veroorzaakte uitstoot rechtstreeks te verminderen?
"Verminder ten eerste het aantal vliegreizen waar mogelijk, verminder vervolgens de uitstoot van de vluchten die je toch neemt en compenseer ten slotte de uitstoot die je niet kunt elimineren of verminderen. Dat is een model dat we allemaal zouden kunnen en moeten volgen," zegt Hugo Stenberg, duurzaamheidsmanager en teamleider voor klimaat en circulaire economie bij Neste, de wereldleider in de productie van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) en hernieuwbare diesel.
Het eerste deel van het model, het terugdringen van vliegreizen waar mogelijk, is vrij eenvoudig te begrijpen. Maar hoe zit het met het verminderen en compenseren van uitstoot in een moeilijk te stoppen sector als de luchtvaart, die momenteel verantwoordelijk is voor ongeveer 2,5% van de wereldwijde CO2-emissies? Een percentage dat naar verwachting de komende decennia aanzienlijk zal toenemen als er geen actie wordt ondernomen.
"Vliegen heeft, ondanks al het goede dat het brengt en de mogelijkheden die het biedt om de wereld kleiner te maken en je snel ergens te brengen, een enorm effect op het klimaat", zegt Chris Oskam, hoofd duurzaamheid bij Sunweb Group, een toonaangevende Europese reisorganisatie.
Compensatie - wat en hoe?
Als oplossing bieden veel luchtvaartmaatschappijen en andere maatschappijen passagiers nu de mogelijkheid om koolstofcompensatie te kopen om het klimaateffect van het vliegen te verzachten. Maar hoe maken deze compensaties uw vlucht duurzamer?
Door het vakje "koolstofcompensatie" aan te vinken, steunt u financieel projecten die de klimaatverandering helpen bestrijden door te voorkomen dat er extra CO2 in de atmosfeer komt, ofwel door kooldioxide direct uit de lucht te halen. Een voorbeeld is het investeren in bosbeheer, dat ervoor zorgt dat bomen in een bepaald gebied behouden blijven of dat nieuwe bomen worden geplant om kooldioxide uit de atmosfeer te halen.
Hugo Stenberg legt verder uit: "Carbon credits staan voor één ton CO2 die door een project of interventie wordt vermeden of uit de atmosfeer wordt verwijderd. Carbon credits worden verhandeld op een marktplaats voor bedrijven en individuen om hun broeikasgas emissies elders te compenseren."
Organisaties als The Gold Standard kunnen certificeringen verstrekken om de nauwkeurigheid en efficiëntie van een koolstof compensatieschema te controleren - het is de moeite waard om te controleren of de compensatie die u koopt voldoet aan de beste praktijken in de sector.
"Het is belangrijk om de transparantie van de gevolgen van compensatie te vergroten", zegt Stenberg en wijst erop dat compensatie weliswaar nuttig is, maar niet in de plaats komt van directe emissiereducties.
"Wij als Neste zeggen vaak dat alle oplossingen nodig zijn", aldus Stenberg. Dat betekent niet alleen het gebruik van koolstof compensaties - die, zoals Oskam opmerkt, nooit de koolstof impact van vliegen kunnen terugdraaien, maar alleen de impact elders kunnen compenseren - maar ook het vinden van betere opties die de impact op ons milieu kunnen verlichten.
Emissiereductie - wat en hoe?
Eén van die oplossingen om de aan vliegreizen gerelateerde emissies te verminderen, die vandaag beschikbaar is, is duurzame vliegtuigbrandstof (SAF). Het is een directe vervanger van fossiele vliegtuigbrandstof en vermindert de uitstoot van broeikasgassen tot wel 80%* in de levenscyclus van de brandstof vergeleken met fossiele vliegtuigbrandstof. SAF wordt gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, zoals afval en residuen, waaronder gebruikt frituurvet en afgewerkte bak- en braadolie.
Oskam zegt: "Het is momenteel economisch gezien efficiënter om koolstofcompensatie te kopen dan om het equivalente bedrag te besteden aan de aankoop van SAF, maar het gebruik van SAF vermindert daadwerkelijk de koolstof impact van vliegen in plaats van deze alleen te verzachten."
De enorme toename van Neste's SAF productiecapaciteit met de uitbreiding van hun duurzame raffinaderijen in Singapore en Nederland, die in 2023 wordt geopend, zal helpen bij het beantwoorden van de toenemende vraag en de beschikbaarheid van SAF stimuleren als een belangrijke oplossing om de uitstoot door de luchtvaart aanzienlijk te verminderen.
Zowel Oskam als Stenberg benadrukken dat als het erom gaat reizen duurzamer te maken, er een breed gamma van oplossingen moet worden overwogen.
"Er zijn verschillende dingen die we moeten en kunnen doen. De luchtvaartindustrie kan bijvoorbeeld de duurzaamheid van het vliegen verbeteren door rekening te houden met allerlei factoren, zoals het zo efficiënt mogelijk maken van routes en ladingen", aldus Oskam.
Met de noodzaak om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graad in gedachten, zegt Stenberg: "Het einddoel is duidelijk. De luchtvaart duurzamer maken, met alle oplossingen die ons ter beschikking staan, kan een grote rol spelen bij het bereiken van die doelstellingen."
Ga dus bij het boeken van uw volgende vlucht na welke mogelijkheden er zijn om de uitstoot van uw vlucht te beperken. Steeds meer luchtvaartmaatschappijen gebruiken SAF en bieden zelfs de mogelijkheid om SAF voor uw vlucht te kopen.
"Een compensatie vakje aanvinken bij het boeken van een vlucht is geweldig, maar je uitstoot verminderen met SAF is nog beter", besluit Stenberg.
*) Bij gebruik in pure vorm (d.w.z. ongemengd) en berekend met beproefde LCA-methodologieën voor levenscyclusanalyse, waaronder de CORSIA-methodologie
Credits:
Chris Stokel-Walker, auteur, spreker en journalist wiens werk is verschenen in BBC News, The New York Times en WIRED UK.
