De 3 belangrijkste trends die circulariteit wereldwijd helpen bevorderen

Terwijl lineaire economieën een "nemen-maken-gebruiken-weggooien" model volgen dat leidt tot onnodig afval en aantasting van het milieu, vertrouwen circulaire economieën op een "verminderen, hergebruiken en recyclen" ethos, dat ervoor zorgt dat hulpbronnen voortdurend opnieuw worden gebruikt waar dat mogelijk is. Duurzaamheid op lange termijn vereist een wereldwijde overgang naar een circulaire economie, en we zien het al in de maak.

Volgens het eerste uitgebreide rapport over de circulaire economie in de EU zal het in stand houden van een grotendeels lineaire economie op den duur steeds onhoudbaarder worden. Naarmate de vraag naar huisvesting, transport, producten en diensten toeneemt, neemt ook de behoefte aan grondstoffen toe, waardoor de levenscyclus en beschikbaarheid van deze materialen een cruciale overweging wordt. 

Strategieën voor een circulaire economie kunnen de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 40% helpen verminderen tegen 2050 zoals geschat door het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. Gelukkig is de overgang naar circulariteit in veel delen van de wereld al gaande. Dit artikel onderzoekt drie trends die deze overgang vooruit helpen. 

1. Overschakelen op duurzamere grondstoffen

"In de afgelopen drie tot vier jaar zijn mensen zich meer persoonlijk betrokken gaan voelen bij klimaatverandering, wat druk uitoefent op verschillende delen van de toeleveringsketen om meer circulaire praktijken toe te passen", zegt Lars Börger, Vice President of Strategy and Development, Renewable Polymers and Chemicals bij Neste.

Het verwerken van gerecyclede materialen in hun producten is één van de manieren waarop veel bedrijven hun ecologische voetafdruk verkleinen en hun betrokkenheid bij duurzaamheid laten zien. Of ze nu worden gedreven door wetgeving, bedrijfsstrategie of de vraag van de consument, steeds meer bedrijven vervangen nieuwe hulpbronnen door hulpbronnen die worden hergebruikt, gerecycled of hernieuwbaar zijn. Neste RE™ bijvoorbeeld, een grondstof voor de productie van kunststoffen die gemaakt is van 100% hernieuwbare en gerecyclede grondstoffen, wordt geïmplementeerd als vervanging voor fossiele grondstoffen in de waardeketens van kunststoffen voor een aantal merken en producten. Uiteindelijk bieden circulaire materialen in combinatie met biobased of andere hernieuwbare materialen een solide uitweg uit de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen. 

Deze trend is zichtbaar in vele industrieën, van mode (zie bijvoorbeeld Nike's visie voor een volledig circulaire toeleveringsketen of de groeiende interesse in recyclebaarheid van textiel) tot transport, waar hernieuwbare diesel en duurzame vliegtuigbrandstof - vaak voornamelijk geproduceerd uit afval en residuen - hun fossiele tegenhangers beginnen te vervangen, tot de bouw, waar duurzame materiaalkeuzes worden gebruikt om de toekomst van de gebouwde omgeving opnieuw vorm te geven. 

De groeiende vraag naar duurzamere grondstoffen is een hoeksteen van de opkomende circulaire economie, omdat dit zowel natuurlijke hulpbronnen spaart als innovatie in ontwerp- en productietechnieken stimuleert. Naarmate meer en meer bedrijven deelnemen aan de inspanning, kunnen deze uitdagingen steeds beter worden opgelost. Op hun beurt blijven de standaarden van industrie en consumenten stijgen, waardoor de wereldeconomie steeds dichter bij circulariteit komt. 

Börger zegt dat deze wederzijdse druk op bedrijven om verantwoordelijk te handelen - van consumenten aan de ene kant en regelgevers aan de andere - helpt om circulaire innovatie en een duurzamere mentaliteit in het algemeen te stimuleren. 

2. Nieuwe wet- en regelgeving ter ondersteuning van circulariteit

"Veel van de fundamentele verschuiving naar circulariteit zal worden gestuurd door wetgeving", zegt Heikki Färkkilä, Vice President Chemical Recycling bij Neste. "Om de overgang te laten slagen zijn verschillende stimuleringsmaatregelen nodig op meerdere overheidsniveaus." 

We zien dit gebeuren met tal van belangrijke wet- en regelgeving over de hele wereld. 

In de EU heeft de Richtlijn verpakking en verpakkingsafval bijvoorbeeld niet alleen tot doel om het ontstaan van verpakkingsafval te verminderen, maar ook om een circulaire economie voor verpakking te bevorderen door eisen te stellen aan de grondstoffen en recyclebaarheid van verpakkingen. En in Californië vereist een nieuwe wet de geleidelijke afschaffing van wegwerpverpakkingen en eetgerei, terwijl de VS als geheel een aantal bredere programma's en beleidsmaatregelen invoeren om circulariteit te bevorderen. 

Programma's voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) worden ook steeds populairder en houden producenten verantwoordelijk voor het beheer van hun producten aan het einde van de levenscyclus. Dit zet merken ertoe aan om te ontwerpen met het oog op recyclebaarheid en hergebruik, waardoor het circulaire gebruik van materialen verder wordt bevorderd. 

"Er is een toenemende belangstelling van naties en geopolitieke regio's om de zekerheid van hun bevoorrading en onafhankelijkheid op het gebied van grondstoffen te vergroten", legt Färkkilä uit, die wijst op de Covid 19-pandemie, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis als verdere drijvende krachten achter de groeiende circulariteitsgedachte onder wetgevers. 

Door middel van wetgeving werken overheden aan het creëren van marktomgevingen waar investeringen veilig kunnen worden gedaan en innovatie kan gedijen, waardoor het potentieel voor nieuwe en grotere circulaire oplossingen voor hun economieën wordt versterkt. 

3. Technologiegedreven innovatie voor meer circulaire oplossingen

In veel gevallen wordt circulariteit beperkt door beschikbare technologie en infrastructuur. Elektronisch afval (of e-waste) en plastic afval zijn twee grote afvalstromen die deze uitdaging illustreren. Voor elektronisch afval maakt de complexiteit van veel elektronische apparaten, met talloze materialen die in kleine en vermengde hoeveelheden voorkomen, recycling moeilijk. Het recyclen van kunststofafval staat ondertussen voor uitdagingen op het gebied van efficiënte inzameling, sortering en herverwerking.  Er zijn echter innovatieve oplossingen in opkomst, zoals een nieuwe technologie om de levensduur te verlengen van elektronica en om het te helpen recyclen. Hetzelfde geldt voor plastic, waar nieuwere recyclingmethoden en innovatieve samenwerkingen het circulair potentieel voor materialen ontsluiten die voorheen niet of moeilijk te recyclen waren. 

Belangrijk is dat technologische innovatie ook nieuwe wegen baant voor circulariteit met initiatieven zoals slimme afvalbeheersystemen, afvalsortering en herverwerking op basis van kunstmatige intelligentie en robotica. Blockchain, gedigitaliseerde reparatiediensten en het traceren van de toeleveringsketen spelen ook een grote rol in de opkomst van nieuwe circulaire economieën. 

Naar een circulaire toekomst

We staan nog maar aan het begin van de transformatie van de circulaire economie, maar met een groeiend bewustzijn en deze belangrijke trends die deze transformatie stimuleren, is er ruimte voor optimisme dat groei en rechtvaardigheid kunnen worden losgekoppeld van overmatig afval en overmatig gebruik van hulpbronnen - en dat we op weg zijn naar een toekomst waarin circulariteit en duurzaamheid centraal staan in hoe we leven en zakendoen.