Een versnelling van de circulaire economie: zijn de benodigde voorwaarden aanwezig om de transformatie op gang te brengen?
Hoop en dromen zijn niet langer voldoende - we moeten alle beschikbare oplossingen inzetten.
Als het bij de economie alleen over groei zou gaan, zou dat de komende decennia een peulenschil zijn voor de chemische industrie. De vraag naar plastic groeit volgens de verwachtingen tot het viervoudige tegen het jaar 2050.[1] Maar in diezelfde periode zal de geproduceerde hoeveelheid huishoudelijk afval naar verwachting met 70% groeien.[2]
Met de Europese Green Deal heeft de EU de behoefte aan verandering omgezet in een concrete beleidsstrategie. De belangrijkste mijlpaal is 2050. We moeten dan een koolstofneutrale circulaire economie tot stand hebben gebracht in Europa. Dit houdt in dat in 2050 alle hulpbronnen die we gebruiken, afkomstig moeten zijn uit hernieuwbare bronnen (het concept van een bio-economie). Daarnaast moeten de producten die we produceren, recycleerbaar zijn. We moeten daarom een circulaire bio-economie tot stand gaan brengen.
Voor de chemische industrie betekent dit dat we gigantische uitdagingen tegemoet zien. We leven al in het decennium dat de toekomst van onze industrie, onze samenleving en onze planeet gaat bepalen. De klok tikt en 2050 komt snel dichterbij.
Het punt waarop het vaststellen van doelen voldoende was, is al gepasseerd: we moeten vandaag dus al meer duurzamere keuzes maken. Het goede nieuws is dat er nu al oplossingen beschikbaar zijn. De vraag is: zijn de omstandigheden er naar om deze volledig te omarmen en de transformatie van onze industrie op gang te brengen?
Wat we zeker weten is dat de uitdagingen te groot zijn om met één enkele oplossing aan te pakken. Er is in plaats daarvan een veelvoud aan oplossingen nodig en sectoroverstijgende samenwerking. Dat betekent teamwork, open staan voor meerdere technologieën en een onbevooroordeelde evaluatie van hoe we de grootst mogelijk impact kunnen bereiken in de beperkte tijd die tot onze beschikking staat.
We weten hier bij Neste uit eigen ervaring dat een combinatie van enthousiaste mensen met een innovatieve instelling en een praktische denkwijze en samenwerking met de juiste partners, een grondslag voor fundamentele veranderingen kan zijn. We hebben bewezen dat de transformatie van het businessmodel van een bedrijf nieuwe, opwindende afzetmogelijkheden kan realiseren.
Op dit moment raffineren we afval- en reststoffen en innovatieve grondstoffen tot hernieuwbare brandstoffen en duurzame grondstoffen voor chemicaliën, kunststoffen en andere materialen. In 2020 hielpen de hernieuwbare producten van Neste onze klanten broeikasgasemissies met 10,0 miljoen ton terug te dringen. Dat komt overeen met de jaarlijkse koolstofvoetafdruk van 1,5 miljoen gemiddelde burgers van de EU of met het een jaar lang van de weg halen van 3,7 miljoen personenauto's. Stelt u zich een voor: 3,7 miljoen personenauto's komt overeen met geen auto's in Berlijn, München, Keulen, Hamburg, Frankfurt en Leipzig.
Biobrandstoffen bieden nu al de mogelijkheid om de koolstofvoetafdruk voor wegtransport en luchtvaart significant te verminderen, maar de beleidsmakers moeten nog steeds concrete richtlijnen definiëren voor andere opkomende oplossingen die momenteel nog niet economisch haalbaar zijn, zoals power-to-liquid.
Op soortgelijke wijze zal marktacceptatie voor plastic uit hernieuwbare en gerecyclede grondstoffen doorslaggevend worden beïnvloed door regelgevende kaders - bijvoorbeeld door een mogelijk verhoging van verplichte quota's in plastic producten. En voor wat recyclingtechnologie betreft: zelfs het ambitieuze verviervoudigen van mechanische recyclingcapaciteit is op zichzelf niet voldoende om de bestaande recyclingdoelen van de EU te halen. Hoop en dromen zijn niet langer voldoende - we moeten alle beschikbare oplossingen inzetten. Met het recyclen van chemicaliën hebben we een tweede, aanvullende oplossing bij de hand.
De vraag blijft: zijn de omstandigheden er naar om alle duurzame alternatieven volledig te omarmen? En zelfs als dat het geval is, zijn we ook bereid ons te transformeren?
Als we de circulaire economie echt willen versnellen, als we het gebruik van fossiele grondstoffen willen terugdringen en transformatie willen stimuleren, moeten we in de gaten houden dat voor alle nieuwe oplossingen en technologieën grote investeringen nodig zijn. En voor investeringen is een voorspelbare omgeving voor bedrijven nodig, samen met een beleid dat innovatie aanspoort, omdat er jaren en zelfs decennia nodig zijn voordat innovatiecycli een realiteit worden, zeker in de chemische industrie. Een progressief, technologisch vooruitstrevend en consistent beleidskader kan alle industriële spelers aanmoedigen te innoveren en de maximale waarde uit bestaande hulpbronnen te halen.
Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, staan wij klaar om de transformatie tot een echte circulaire bio-economie in gang te zetten.
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in Handelsblatt’s Chemie 2021 -webpagina op 19 april 2021.
[1] Statista: Global cumulative production of plastic 1950-2050.
[2] Wereldbank(2018), What a Waste 2.0: A Global Snapshot of Solid Waste Management to 2050.
