Dapper en innovatief: De missie van Stephan Krueger om te ontwrichten

Het team van de Duitse manager staat op het punt om de toekomst van het recyclen van plastic te veranderen. Hij wil de plasticindustrie ontwrichten en het gebruik van plastic ter discussie stellen. Stephan Krueger ziet recycling niet als een oplossing voor het plastic afvalprobleem, maar als een geheel nieuwe grondstof.

Stephan Krueger is zo iemand die een type plastic kan herkennen aan de hand van het geluid dat het maakt wanneer het op de vloer valt, de manier waarop het in het water drijft, of hoe het ruikt bij verbranding.

Krueger wijst ons er meteen op dat hij niet de enige is met deze vaardigheid. Tijdens ons gesprek benadrukt Krueger dat hij slechts één van de vele mensen is die in de plasticindustrie werkt. Het veranderen van de toekomst van plasticrecycling vraagt om samenwerking, het is niet voorbehouden aan individuele denkers.

Krueger vindt het leuk om op een persoonlijke manier en van dichtbij met plastic materialen te werken. Ook geeft hij er de voorkeur aan om persoonlijke afspraken te maken. Veel van zijn werk draait om afspraken. Deze afspraken -met bedrijven wiens plastic afval als grondstof kan dienen voor het chemische recycleproject van Neste- vormen een kantelpunt in onze wereld waarin plastic moeilijk weg te denken is, maar waarin er inzet is voor het terugdringen van afval, het gebruik van fossiele brandstoffen en de plasticvervuiling. Krueger geeft aan dat hij graag in persoon afspreekt om het materiaal te controleren waarover hij in gesprek is. Daarnaast gelooft hij dat persoonlijke afspraken bijdragen aan een goede samenwerking.

Met het oog op onze gezamenlijke ecologische voetafdruk, ontmoeten we elkaar, op een grijze lenteochtend, via een video-verbinding tussen Londen en Düsseldorf. Krueger is bekend met communicatie op lange afstand. Met familie in China en zakenpartners in verschillende landen, heeft Krueger een wereldwijde blik. Voor een sector als plastic afvalbeheer, is die wereldwijde blik hard nodig. Een beslissing in één land kan gevolgen hebben voor het wereldwijde recycleproces.

 
Toen de wereld snel veranderde

In 2017 kondigde China aan dat het in 2018 zou stoppen met de import van plastic afval uit andere landen. Dit besluit had een enorme impact op de wereldwijde recyclingindustrie, maar ook op de carrière van Krueger.

"Ik dacht dat ik misschien China - en de recyclingindustrie, moest verlaten."

Hij hield zich destijds bezig met de inkoop van plastic afval uit verschillende industrieën. Het plastic afval verkocht hij vervolgens door aan mechanische recyclingbedrijven in Europa en China.

"Om eerlijk te zijn, denk ik dat ik onderdeel van het probleem was," zegt Krueger. "We verzamelden alles, stopte het in een container en stuurden het naar hen op."

Doordat we China voorzagen van grondstoffen die klaar waren om gerecycled te worden, weerhielden wij hen ervan om zelfs maar na te denken over het inzamelen en recyclen van hun eigen huisvuil.

China heeft een decennium geprobeerd om controle uit te oefenen over de import van afval, maar was niet in staat om het transport van afval te stoppen. De verwerking van het plastic afval veroorzaakte veel milieuschade omdat de meeste recyclingbedrijven illegaal opereerden, maar deden alsof ze zich aan de regels hielden. Uiteindelijk is besloten dat alleen een algehele sluiting verdere schade kon voorkomen.

"Doordat we China voorzagen van grondstoffen die klaar waren om gerecycled te worden, weerhielden wij hen ervan om zelfs maar na te denken over het inzamelen en recyclen van hun eigen huisvuil."

Het is belangrijk om dat te realiseren, zegt Krueger. Als we horen dat er plastic afval opduikt in de oceanen aan de andere kant van de wereld, moeten we niet denken dat dit niets van doen heeft met wat er in Europa gebeurt.

Kort nadat de gestage stroom plastic afval uit Europa opdroogde, begon China met het inzamelen van eigen afval voor recycling. Krueger legt uit dat dit kenmerkend is voor het land. "Wat ik zo leuk vind aan China, is dat wanneer zij besluiten om iets te doen, het relatief snel gebeurt."

 
De man die alles weet over plastic

Snel beslissingen nemen past bij Krueger. Hij is een man die door zijn collega’s omschreven wordt als "een actieve netwerker die van nature nieuwsgierig is."

Die nieuwsgierigheid zorgde ervoor dat hij in 1998 meteen na de universiteit een carrière in de papierrecyclingindustrie begon. Hier leerde hij over logistiek en recyclen. Zijn nieuwsgierigheid stimuleerde hem om meer verantwoordelijkheden op zich te nemen, te leren en zich te ontwikkelen. Al snel was hij verantwoordelijk voor al het papierafval dat vanuit Duitsland naar Indonesië en China werd geëxporteerd, zo'n 20.000 ton per maand. Hier komt ook zijn interesse voor talen vandaan. Naast zijn moedertaal, Duits, spreekt Krueger vloeiend Engels en communiceert hij ook in het Frans en Mandarijn.

Op mijn deur hing een bordje met Krisenmanagement.

Tegelijkertijd hield hij zich bezig met de inkoop van grondstoffen, de verkoop, administratie en andere taken en moest hij vaak 16 uur per dag werken. "Op mijn deur hing een bordje met Krisenmanagement," lacht hij. "Het betekent crisismanagement, want er waren voortdurend problemen die ik moest oplossen. Het was bedoeld als een grap, maar er zat wel degelijk een kern van waarheid in."

In 2006 maakte Krueger de overstap van papier naar plastic. Eerst werkte hij bij een grote Nederlandse speler in de PET-recyclingindustrie. In die tijd werd ongeveer 80 procent van alle flessen die in Europa gemaakt werden van PET-plastic (polyethyleentereftalaat) naar China verscheept, om daar mechanisch gerecycled te worden. Er werden bijvoorbeeld polyestervezels van gemaakt voor fleecekleding.

Voor Krueger was het de eerste kennismaking met hét materiaal dat bepalend is voor ons tijdperk: plastic. Krueger wilde alles over het product weten. Vol enthousiasme beschrijft hij hoe hij de eerste twee maanden doorbracht met experimenteren en kennis opdeed over verschillende soorten plastic.

"Ik heb geleerd hoe verschillende soorten plastics ruiken, of hoe de rook eruit ziet als ze verbrand worden, hoe het klinkt als ze op de grond vallen; wat er gebeurt als je ze bekrast of in het water legt," zegt hij. "Je kunt wel stellen dat ik een persoonlijke relatie heb met plastics."

 
De band tussen Europa en China

Deze diepgaande kennis over plastic is mij vaak goed van pas gekomen. "Je kon niet altijd vertrouwen op de claims van afvalverwerkers over plastic. Vandaar dat ik er altijd heen ging om te kijken of hun beweringen wel klopten. Vaak kwam het product niet overeen met wat ze zeiden."

Krueger heeft ongeveer twaalf jaar lang in verschillende Europese landen plastic afval gekocht en verkocht. Zijn afnemers waren soms Europese, maar meestal Chinese recyclebedrijven. Hij bezocht leveranciers, rook aan het plastic, kraste er op en nam snelle beslissingen. Op die manier doet hij graag zaken.

Soms, wanneer we ’s nachts buiten waren, kon ik de geuren van de verschillende soorten plastic herkennen die verbrand werden.

Ook werd hij verliefd op China. Maar tegelijkertijd zadelde de import het land op met enorme hoeveelheden plastic. Niet al het plastic is geschikt voor recycling. De recyclingbedrijven raakten dan ook overvol. "Ik woonde een jaar in Tianjin. Soms, wanneer we ’s nachts buiten waren, kon ik de geuren van de verschillende soorten plastic herkennen die verbrand werden." De behoefte aan verandering, hing letterlijk in de lucht.

Het plasticverbod dat China invoerde had grote consequenties voor Europa. "De helft van onze recyclingcapaciteit is tussen 31 december 2017 en 1 januari 2018 verloren gegaan. Het is bijna grappig dat vrijwel tegelijk met de Chinese aankondiging om te stoppen met het opnemen van plastic afval, de Europese Unie nieuwe recycledoelstellingen presenteerde. Vooral omdat het recyclen in China bijdroeg aan de Europese recyclingpercentages."

Tegen 2030 wil de EU 55 procent van al het plastic verpakkingsafval recyclen. Dit is een ambitieus doel en vereist een verviervoudiging van de huidige Europese mechanische recyclingfaciliteiten. Krueger is ervan overtuigd dat deze uitbreiding niet op tijd gerealiseerd kan worden.

"Als ik doelstellingen heb waarvan ik niet weet of ik ze kan realiseren, geef ik misschien wel op. Ik denk dat het beter is om mensen realistischere doelstellingen te geven om naar te streven." Volgens Krueger zal mechanische recycling op zichzelf niet voldoende zijn om de doelstelling van de EU te halen. Misschien hebben we een kans als we onze krachten bundelen met de snelgroeiende markt van chemische recycling.    

Neste's werkzaamheden op het gebied van plastics komen voort uit de missie om nieuwe, duurzamere oplossingen te ontwikkelen die ons minder afhankelijk maken van aardolie. Het recyclen van plastic is hier een belangrijk en relevant onderdeel van. Plastic bestaat uit koolwaterstof, dus voor Neste is het vooral van belang om te kijken hoe plastic afval weer kan worden omgezet tot grondstoffen. Neste speelt een belangrijke rol in de totstandkoming van een interessante nieuwe industrie – een nieuwe, duurzamere plasticeconomie, waarbij chemische en mechanische recycleprocessen samenwerken.

 
Het ontwrichten van de recyclingindustrie

Net toen het nieuwe Chinese verbod op plastic afval op het punt stond zijn carrière aanzienlijk te beïnvloeden, werd Krueger gevraagd om deel uit te maken van het chemische recyclingproject van Neste. Hier helpt hij bij het vinden van plastic afval wat chemisch kan worden omgezet naar grondstoffen.

"Ik had nog nooit van Neste gehoord," zo stelt hij. "Maar ik wist wel het een en het ander van chemische recycling, dus ik zag het als een kans. Eerst dacht ik: ‘Geloven ze écht in wat ze doen?’ Het is mij inmiddels duidelijk dat dat zo is." In het eerste jaar verhuisde hij naar het Finse Espoo, waar hij bij Neste op kantoor werkte. Daarna opende het kantoor in Düsseldorf en ging Krueger daar aan de slag.

Krueger geeft toe dat hij, met een achtergrond in de recyclingwereld, in het begin enigszins moest wennen.

Tijdens dat eerste jaar bij Neste realiseerde hij zich dat iedereen zich op de lange termijn focuste. Aangezien hij deel uitmaakte van een groter team, dat een nieuwe oplossing probeerde te vinden voor de plasticproblematiek, was het geen sprint met een opeenvolging van snelle beslissingen. Krueger moest zich aanpassen aan het tempo van de strategieën en de Research & Development-inspanningen. En dat was niet het enige verschil.

Ik ben de schakel tussen twee vakgebieden: recyclen en raffineren.

"Ik realiseerde mij dat ik ook een andere taal sprak. Het was niet makkelijk om de raffinaderij-kant van het verhaal te begrijpen, noch om mijn team uit te leggen hoe recyclen werkt. Soms lijkt het alsof we dezelfde taal spreken, maar eigenlijk hebben we het over verschillende zaken."

Wij zijn erop gericht om te bouwen aan een circulaire wereld waar nieuwe, fossiele grondstoffen niet meer nodig zijn voor de productie van plastics en waar mechanische en chemische recyclingprocessen samenwerken. Hierdoor zorgen we ervoor dat het plastic dat we ooit hebben geproduceerd maximaal wordt hergebruikt voor de productie van nieuw plastic. Daarom is het van vitaal belang dat de experts op het gebied van raffinage en recycling nauw met elkaar samenwerken. En toen Krueger eenmaal de verschillen tussen de talen onder de knie had, vond hij al snel zijn draai. "Ik zie mezelf als een soort tolk tussen deze twee groepen – recyclen en raffineren."

Op dat moment geloofde ik niet dat het praatje over het creëren van een gezondere planeet oprecht was. Ik dacht dat het een marketingstrategie was.

Krueger moest ook wennen aan de idealen en filosofie van Neste. "Elke presentatie begon met een standaardtekst, dat we ‘een gezondere planeet voor onze kinderen moesten creëren’. Eerlijk gezegd wist ik toen ik hier binnenkwam niet zeker of die overtuiging ook echt gedragen werd. Ik dacht dat het een marketingstrategie was."

Zelfs vanuit zijn pragmatische blik op zaken, was het snel duidelijk dat de recyclingindustrie drastisch moest veranderen. "Ik denk dat mensen die actief zijn in mechanisch recyclen, het chemisch recyclen nog altijd zien als een concurrent, maar de twee zijn eigenlijk juist complementair aan elkaar."

Niet alle materialen kunnen mechanisch gerecycled worden. Chemisch recyclen zou, als het eenmaal op industriële schaal is opgezet, een aantal van die soorten plastic kunnen verwerken en daar weer nieuwe grondstoffen van kunnen maken voor nieuwe producten. Chemisch recyclen zou ook de levensduur van mechanisch gerecycled plastic kunnen verlengen.

"Mechanisch kun je een stuk plastic maar een beperkt aantal keren recyclen," stelt Krueger. "Door chemisch te recyclen, dus door op chemische of thermochemische wijze plastic te verwerken tot grondstoffen, kunnen we het nieuw leven inblazen. Dat materiaal wordt dan weer een nieuw stuk plastic, dat mechanisch gerecycled kan worden na gebruik. Zo wordt chemisch recyclen dus onderdeel van de cyclus. Het biedt een oplossing voor al het plastic materiaal dat tot nu toe onmogelijk te recyclen was."

De recyclingindustrie moest drastisch veranderen. "Ik denk dat mensen die actief zijn in mechanisch recyclen, het chemisch recyclen nog altijd zien als een concurrent, maar de twee zijn juist complementair aan elkaar.

Om chemische recycling op zodanige schaal te krijgen dat het deel gaat uitmaken van het kunststofrecyclingproces, is samenwerking nodig tussen mensen met verschillende standpunten en uit verschillende industrieën – het raffineren en de recycling.

Op dat gebied excelleert Krueger, en neemt hij een rol als ontregelaar op zich.

"Veel mensen zien meningsverschillen als ontwrichtend, maar ik houd van ontwrichting. Als het ook maar even mogelijk is, probeer ik verschillende geluiden te laten horen, want ik geloof dat ieders mening van waarde is. Dit is vooral van belang wanneer je een nieuw recyclingsysteem probeert op te zetten, zoals wij doen met chemisch recyclen."

 
Een omslag in het denken over plastic afval

Er is ook een filosofische omslag nodig in de wereld van de recycling. Het mantra dat vaak aan de recyclingindustrie wordt toegewezen, en waarvan Krueger met enige schaamte toegeeft dat hij er ook een tijdje in geloofde, gaat ongeveer als volgt: "Waar de één afval ziet, ziet een ander een bruikbare grondstof."

Zelf denkt hij er zo niet meer over. Hij klinkt zelfs ietwat gefrustreerd wanneer hij schetst hoe een bedrijf hem onlangs vroeg wat ze met hun producten moesten doen om ze chemisch te kunnen laten recyclen.

"Ik zei: ‘wat je moet doen, is voorkomen dat je producten in de chemische recycling terechtkomen."

Zodra chemisch recyclen eenmaal voldoende schaalgrootte heeft bereikt, hoopt Krueger dat bedrijven kiezen voor chemisch gerecyclede materialen als grondstoffen voor producten, en niet langer hun eigen afval beschouwen als inbreng voor het proces.

Krueger ziet een toekomst waarin mensen zich niet eens kunnen voorstellen dat er ooit plastic afval in de oceanen is geweest.

Consumenten moeten hun mindset veranderen; het is een onderwerp dat Krueger aan het hart gaat. "Er wordt nog altijd te weinig aandacht aan besteed tijdens de opvoeding," beweert hij stellig. "Mijn zoon zit op een school waar ze nul aandacht besteden aan het verantwoord omgaan met afval in het dagelijks leven. Het maakt simpelweg niet deel uit van het curriculum."

Toch is Krueger optimistisch. Hij ziet een toekomst voor zich waarin mensen zich niet eens kunnen voorstellen dat er ooit plastic afval in de oceanen is geweest. "Iedereen zal zeggen: ‘Hoe gek is dit? Daar kunnen we nog steeds nieuw plastic van maken!"

Het moge duidelijk zijn: Krueger staat nu volledig achter Neste's doel om een gezondere wereld te creëren voor onze kinderen. "Het is niet alleen maar marketing, dat zeg ik met de hand op mijn hart. Het is écht iets waar we in geloven, iets dat we kunnen bewerkstelligen."

"Toen ik binnenkwam bij Neste, zag ik mijn baan als een manier om actief te blijven binnen de recyclingindustrie, maar dan met een andere aanpak. Nu zie ik echter pas écht wat er gebeurt op onze planeet. Ik zie in dat ik mijn steentje kan bijdragen aan een betere wereld. Maar ik kan het niet alleen, dat spreekt voor zich."

Gelukkig staat hij er niet alleen voor. Samen met zijn team bij Neste, en zakelijke relaties in de mechanische en chemische recyclingindustrie, maakt Krueger deel uit van een gezamenlijke inspanning om de manier waarop we omgaan met - en denken over - plastic afval te veranderen.

En ook al is het altijd een teaminspanning, is Krueger trots om een deel ervan te kunnen opeisen. "Om eerlijk te zijn, zou ik mijn carrière willen beëindigen door tegen mijn kleinkinderen te kunnen zeggen: 'Kijk, dit is chemische recycling. En ik was onderdeel van het team dat dit heeft helpen ontwikkelen."