De agenda van morgen: Vijf belangrijke mijlpalen richting een wereld waarin chemische recycling een grootschalige oplossing is voor ons plastic probleem
Op technisch vlak zijn er geen obstakels meer die ons ervan weerhouden om al het plastic in de wereld te recyclen. Eén middel om dat doel te behalen is chemische recycling. Er zijn nog vijf grote mijlpalen te bereiken om chemisch recyclen (en dus een circulaire plasticeconomie) werkelijkheid te laten worden.
Er zijn op technisch vlak geen fundamentele obstakels meer die ons beletten al het plastic in de wereld te recyclen. Er bestaan wel een aantal economische en technische belemmeringen voor recycling. Vanwege die belemmering hebben we als maatschappij nooit geleerd om zo veel mogelijk plastic te recyclen. In het verleden legden we ons erbij neer dat, ondanks dat we bepaalde plastics mechanisch konden recyclen, de meerderheid van het gebruikte plastic alsnog werd verbrand, op een vuilnisbelt gegooid, of, en dat is nog het ergst, in het milieu terecht kwam. Dat laatste is de grootste reden achter onze strijd met het wereldwijde plasticprobleem.
Gelukkig zie ik dat consumenten tegenwoordig steeds vaker oplossingen zoeken om te voorkomen dat plastic in het milieu terechtkomt. Hoe gebeurt dat?
Er bestaat niet één wondermiddel waarmee we opeens ons wereldwijde plasticprobleem kunnen verhelpen. We moeten bijvoorbeeld een infrastructuur voor afvalbeheer ontwikkelen en mensen informeren om hun houding ten opzichte van plastic afval te veranderen. Daarnaast weten we dat het cruciaal is om het recycleproces van plastic afval te verbeteren en op te voeren. Om dit te bewerkstelligen hebben we een scala aan oplossingen nodig voor verschillende types plastic.
Eén cruciale techniek die zal helpen bij de overgang naar een circulaire plasticeconomie is chemisch recyclen door middel van het vloeibaar maken van plastic. Dit is een opkomende technologie waarmee plastic afvalstromen gerecycled kunnen worden die te weinig waarde hebben om in aanmerking te komen voor mechanisch recyclen. Tijdens chemische recycling wordt plastic afval vloeibaar gemaakt en omgezet naar een olie die, in het productieproces van nieuw plastic en nieuwe chemicaliën, gebruikt wordt ter vervanging van fossiele grondstoffen. Bovendien levert chemische recycling, in tegenstelling tot de meeste vormen van mechanische recycling, een hoogwaardig eindproduct op. Het plastic kan zo worden gebruikt waar het oorspronkelijk voor was bedoeld.
Chemisch recyclen zou kunnen bijdragen aan het recyclingpercentage. De gerecyclede hoeveelheden zouden meer dan verdubbelen als de wetgeving rekening zou houden met alle moderne vormen van recyclen, inclusief chemisch recyclen. Om dat te bereiken zal er echter nog veel moeten gebeuren in de plasticsector, de wetgeving en het consumentengedrag. We dienen de interne logica van de plasticindustrie aan te pakken. In dit artikel presenteer ik vijf mijlpalen die we gezamenlijk moeten bereiken om ervoor te zorgen dat chemisch recyclen bij kan gaan dragen aan het wereldwijde plasticprobleem.
Mijlpaal 1: Verbondenheid tussen innovatieve bedrijven en consumenten toont aan dat chemische recycling mogelijk is
Het jaar 2020 luidt een nieuw tijdperk in voor de plasticsector. Dit jaar zullen we steeds meer fabrieken krijgen waar op grote schaal plastic vloeibaar wordt gemaakt, zowel in Europa als in de VS. Elk initiatief van de koplopers in de sector is een enorme overwinning voor de hele industrie. We willen zien dat vooruitstrevende raffinage- en petrochemische bedrijven samenwerken om vooruitstrevende bedrijven te voorzien van chemisch gerecyclede grondstoffen. Ook willen we zien dat bewuste consumenten ervoor kiezen om hun producten te kopen. Zo kunnen we de rest van de wereld laten zien dat chemische recycling mogelijk is en dat het een bijdrage kan leveren aan de circulaire plasticeconomie.
Wij bij Neste willen voorgaan in deze veranderingen. In 2020 willen wij de eerste proef op industriële schaal voltooien waarbij plastic afval wordt verwerkt in een Neste-raffinaderij. Blijf ons volgen om te zien wat dit gerecycled materiaal toevoegt aan het hernieuwbare plastic dat we vorig jaar met onze partners op de markt hebben gebracht.
Mijlpaal 2: De eerste medische producten, voedselverpakkingen en het eerste auto speelgoed van gerecycled plastic komen in de winkels te liggen
De plasticindustrie kan momenteel geen essentiële materialen van gerecycled plastic maken. Denk bijvoorbeeld aan voedselverpakkingen, medische producten en hygiënische verpakkingen voor gezondheidsartikelen. Het probleem zit hem erin dat de kwaliteit van het mechanisch gerecycled plastic te laag is en het risico op verontreiniging te hoog is om te voldoen aan de product veiligheidsvoorschriften. Maar chemisch recyclen zou daar in de komende paar jaar verandering in kunnen brengen. Wij geloven dat binnen afzienbare tijd dit soort producten wel van gerecycled plastic gemaakt worden. Maar vergis je niet: de productveiligheid wordt uiterst serieus genomen. Als je in een van deze sectoren gerecycled materiaal ziet, betekent dit een nieuwe doorbraak voor de industrie.
Hoewel we de voordelen van chemisch recyclen laten zien, moeten we niet denken dat het alle problemen uit de wereld gaat verhelpen. Eén zo’n misvatting is dat al het plastic dat ongeschikt is voor mechanisch recyclen simpelweg chemisch gerecycled kan worden, en voilà, daar komt de perfecte grondstof uitrollen. Jammer genoeg werkt het niet zo. Er zijn veel soorten plastic, zoals bijvoorbeeld polyvinylchloride plastics (PVC), die problemen veroorzaken bij chemisch recyclen. Daarnaast zijn er bepaalde combinaties van materialen, kleurstoffen en additieven, zoals brandvertragers, die het terugbrengen van plastic producten tot hun zuivere originele staat bemoeilijken.
Om erachter te komen welke plasticafvalstromen het meest geschikt zijn voor chemisch recyclen (en om te weten welke materialen moeten worden vermeden), investeert Neste in R&D en werkt het samen met inzamelaars en recyclers van plastic, en met de meest veelbelovende startups die de technologie voortbrengen.
Mijlpaal 3: Wetgevers snappen de nieuwe technologie steeds beter en betrekken chemisch recyclen bij de recyclingdoelstellingen
Duurzaam denkende, toekomstgerichte consumenten en vooruitstrevende bedrijven kunnen ons met nieuwe oplossingen ver laten komen. Maar jammer genoeg kunnen we niet alleen op vrijwillige initiatieven leunen om een holistische circulaire economie op te tuigen. We kunnen niet alléén leunen op de bereidheid van consumenten om meer voor gerecyclede producten te betalen. Om af te stappen van fossiele grondstoffen hebben we ondersteunende regelgeving nodig.
Om het gebruik van fossiele olie in te dammen, zullen we een voorkeur voor gerecycled plastic en hernieuwbare materialen moeten institutionaliseren. In plaats van dat we ons alleen focussen op de hoeveelheid plastic afval die we recyclen, moeten we er ook voor zorgen dat het in steeds meer producten wordt gebruikt. Chemisch recyclen zal binnen een aantal jaar veel bij gaan dragen aan het behalen van de plasticrecyclingdoelstellingen. We zullen ook de internationale regelgeving moeten harmoniseren, zodat gerecyclede grondstoffen, net als normale grondstoffen, over de grens vervoerd kunnen worden. Zodra deze wetten zijn doorgevoerd, kan het chemisch recyclen doorstoten van een nichemarkt naar een wereldwijde oplossing.
Mijlpaal 4: Zodra de kosten voor chemisch recyclen zakken, wordt plastic afval een lucratieve handel
Volgens McKinsey kan chemisch recyclen de beste verwerkingsmethode zijn voor ongeveer 10 tot 15 procent van het wereldwijde plasticafval. Dat zou rond 2030 oplopen tot zo'n veertig tot zestig miljoen ton afval per jaar. Om dit te kunnen verwerken, zullen er over de hele wereld duizenden fabrieken moeten worden opgezet waar chemisch wordt gerecycled.
Een probleem zijn de kosten. Zolang we materialen die vervaardigd zijn uit fossiele grondstoffen niet verkopen tegen de werkelijke kosten, waaronder ook de neveneffecten van klimaatverandering, zal chemisch recyclen waarschijnlijk duurder blijven dan het gebruik van zuivere fossiele grondstoffen. Gelukkig zijn er meerdere manieren om het systeem als het ware te resetten.
Een belangrijk deel van de kosten van chemisch recyclen, komt door het bouwen van chemische recycling fabrieken. Maar als het ontwerp gestandaardiseerd wordt, er steeds meer van worden gebouwd en er schaalvergroting optreedt, zullen de kosten ook aanzienlijk minder worden. Wat daarnaast van belang is, is dat wij als raffinaderij- en petrochemische sector het eindproduct, de synthetische olie, gaan standaardiseren zodat er een florerende markt rondom kan ontstaan.
Binnen een paar jaar zou chemisch recyclen niet meer gezien moeten worden als een baanbrekende onderneming, maar als een geteste, toegankelijke en winstgevende business. Op dat moment zullen ook andere spelers, waaronder ontwikkelingslanden, erbij betrokken raken. Vanaf dat moment is plastic afval dermate waardevol geworden dat het niet meer loont om het weg te gooien, laat staan het tegen betaling te laten verbranden.
Mijlpaal 5: Als consumenten gaan we recyclebaarheid van essentieel belang vinden, waardoor het onmisbaar wordt in het ontwerp van nieuwe producten
Mijn grootouders hadden een andere verstandhouding met restmaterialen dan mijn generatie. Zij zagen geen afval; zij zagen waardevolle materialen. Dat is de instelling die we moeten zien terug te brengen. We moeten collectief inzien dat het een enorm verlies is wanneer plastic, of welk ander materiaal dan ook, ergens op een vuilnisbelt terecht komt of verbrand wordt, in plaats van dat het via het recyclen teruggebracht wordt in de circulaire economie.
Het waardevol maken van onze afvalstromen begint al bij het productontwerp. Producenten van plastic materialen dragen al bij aan het recyclebaar maken van hun producten. Dit zie je bijvoorbeeld aan verpakkingen met gemakkelijk te verwijderen labels. We zien nu al dat toonaangevende bedrijven diezelfde houding aannemen. Ze vermijden additieven en materialen die chemisch recyclen bemoeilijken, zonder dat dit ten koste gaat van de belangrijkste kenmerken van een product of de verpakking, zoals het lichte gewicht en de mogelijkheid om de houdbaarheid van voedsel te verlengen.
In de toekomst zal ecologisch verantwoord design een vernieuwde productesthetiek met zich meebrengen. Bedrijven maken plastic voorwerpen waar onder consumenten vraag naar is. Sommige kleuren, texturen en samenstellingen die we op dit moment mooi vinden, maken dat bepaalde producten automatisch op de stort of in de verbrandingsoven terechtkomen. Uiteindelijk zullen we duurzaam ontworpen producten gaan waarderen en deze overweging meenemen in de aanschafkeuze. We zullen gaan inzien dat recyclebaarheid deel uitmaakt van de esthetiek van een product en zullen producten afwijzen die moeilijk te hergebruiken of recyclen zijn.
Deze wereld ligt binnen ons bereik, maar om daar te geraken moeten zowel wij, de consumenten, als de gehele waardeketen van de plasticindustrie het belang inzien van chemisch recyclen.
