Dapper en innovatief: Toekomst ontwikkelaar Outi Ervasti

Nu de wereldwijde noodzaak om fossiele brandstoffen te vervangen steeds urgenter wordt, brengt Outi Ervasti een team van visionairs bij elkaar om oplossingen te zoeken waar de mensheid bij gebaat is. Als ‘road warrior’, overtuigd optimist en leidinggevende die ‘mensen wil laten stralen’, zou zij met haar team zomaar de toekomst kunnen veranderen.

Een turbulente autorit van zes uur door de jungles van Maharashtra, India’s meest geïndustrialiseerde staat aan de westkust van het land, en een handjevol muizen, brachten Outi Ervasti’s op nieuwe ideeën. Nu is zij vicepresident hernieuwbare waterstof en PtX bij Neste. Destijds runde ze haar eigen consultancy, genaamd Vision Hunters, en reisde ze over de wereld om bedrijven in de papier- en kartonindustrie van advies te voorzien.

"Deze fabriek lag erg ver van de grote steden af. Het werd omgeven door de jungle, vol met tijgers, giftige slangen en rovers,” zo herinnert Ervasti zich. "Maar de Indiase compounds rondom de fabrieken zijn meestal erg comfortabel en zijn voorzien van beveiliging voor de ingenieurs, en hun gezinnen, die er werken.” Op verzoek van een klant verbleef zij er een week, om de huidige status en de toekomstperspectieven van de fabriek te bepalen.

Toen ze een kamer voor de nacht kreeg toegewezen, trok Ervasti -geen vreemde wat betreft lastige zakenreizen- het beddengoed omhoog om te worden aangestaard door een tiental muizen.

"Ik begon te schreeuwen”, herinnert zij zich, waarna er een medewerker aan kwam rennen. Niet om de beestjes te doden, maar om ze in de kamer ernaast te gooien. Volgens de hindoecultuur is al het leven immers heilig. Tekenend voor haar nieuwsgierigheid en interesse in de manier waarop eenzelfde probleem op verschillende manieren kan worden bekeken, begon Ervasti bij thuiskomst aan de biografie van Mahatma Gandhi.

"Ik realiseerde me hoe zijn filosofie verbonden was met de hindoegedachte om al het leven te respecteren, waaronder het leven van dieren. Als ik er nu op terugkijk, vormde dit incident een van de belangrijkste lessen uit mijn leven. Met dank aan de Indiase muizen!”

 
Het pad naar een hernieuwbare toekomst

Ervasti beheerde projecten in meer dan dertig verschillende landen. Ze is duidelijk een wereldavonturier en is niet gemakkelijk van slag te brengen. Binnen haar revolutionaire en zeer innovatieve rol bij Neste stelt ze nu een team samen van visionairen zoals zichzelf. Het zijn mensen van alle leeftijden en achtergronden, maar ze zijn allen net zo vastberaden als zij is om een schonere, efficiëntere en duurzamere oplossing te vinden om klimaatverandering tegen te gaan. Het team ontwikkelt gebruikstoepassingen voor hernieuwbare waterstof en werkt aan een interessante nieuwe oplossing om hernieuwbare energie op te wekken, genaamd Power-to-X.

Het vervangen van fossiele brandstof door hernieuwbare brandstof is een van de grootste uitdagingen waar de mensheid voor staat.

"Het vervangen van fossiele en op petroleum gebaseerde brandstof door hernieuwbare brandstof is een van de grootste uitdagingen waar de mensheid voor staat,” aldus Ervasti.” Er is niet één enkele oplossing voor dit probleem, mede omdat het op zo’n grote schaal voorkomt. Naast de directe elektrificatie worden andere oplossingen nagestreefd, zoals de productie van brandstoffen en materialen uit bosbouwresiduen, afval of algen ter vervanging van de huidige hoeveelheid brandstoffen op basis van aardolie, die de wereld momenteel van energie voorzien".

Ervasti legt vervolgens uit dat de Power-to-X-technologieën het mogelijk maken om hernieuwbare elektriciteit om te zetten in waterstof, andere brandstoffen en zelfs chemicaliën. Dit draagt bij aan de oplossing voor het dilemma rondom de opslag van hernieuwbare elektriciteit. De belangrijkste technologie is elektrolyse, waarbij waterstof wordt gewonnen uit water middels watermoleculen die gespleten worden door elektriciteit. Als hiervoor elektriciteit wordt gebruikt die afkomstig is van hernieuwbare bronnen, zoals windenergie of zonne-energie, kan deze technologie gebruikt worden voor de productie van hernieuwbare waterstof.

Er is veel interesse in Power-to-X-oplossingen. Met deze technologie kunnen we de overstap maken naar hernieuwbare energie, zonder dat we veel hoeven te veranderen aan de industriële infrastructuur en de bestaande transport- en verwarmingslogistiek. Als we de industriële CO2- als grondstof gaan gebruiken, kunnen we met de Power-to-X-technologieën het probleem veranderen in een oplossing.

Hernieuwbaar waterstof is ook nog om een andere reden veelbelovend. “Waterstof wordt in veel sectoren in grote hoeveelheden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan de brandstofverwerking in olieraffinaderijen. Waterstof wordt veelal onder hoge temperaturen opgewekt met aardgas en water. Naast dat er op deze manier waterstof vrijkomt, komt er ook koolstofdioxide vrij, waardoor de koolstofuitstoot stijgt.” Door hernieuwbare waterstof te maken middels elektrolyse in plaats van waterstof uit aardgas, kunnen we de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderen en zo rechtstreeks bijdragen aan een schoner milieu.

Hernieuwbare waterstof wordt daarnaast ook gezien als een op zichzelf staande brandstof. "Er is inderdaad potentie voor gebruik in zwaar transport,” zo voegt Ervasti toe.

 
Benodigdheden: geduld en onverzettelijk optimisme

Het werk van Ervasti is zeer toekomstgericht en vergt een onverzettelijk optimisme. Het kan nog meer dan een decennium duren voordat deze technologieën op commerciële schaal breed kunnen worden ingezet. Hiervoor moeten eerst de kosten omlaag en de efficiëntie omhoog.

Ze is voorzichtig in het aannemen van nieuw personeel. Haar managementstijl lijkt op die van Neste: diversiteit, wederzijds respect, een collegiale houding en idealisme staan centraal.

"Ik spreek veel mensen van andere Neste-afdelingen zodat ik niet in een soort isolement terechtkom,” aldus Ervasti. “In een groot bedrijf [Neste heeft 4.400 medewerkers] moet je netwerken om dingen voor elkaar te krijgen, om iets te leveren. De productie van hernieuwbare waterstof en synthetische brandstoffen bevindt zich nog niet in de commerciële fase. Naast technologische experts heb ik dus ook mensen nodig die verstand hebben van zakelijke ontwikkelingen. En mensen die naast de risico's vooral de kansen inzien. Dit heb je nodig om aan de toekomst te bouwen.”

Er moet veel geld geïnvesteerd worden om de duurzame oplossingen van de toekomst te ontwikkelen. “Je moet eerst je ‘entreebewijs’ kopen: investeren in het onderzoek, het inplannen van pilots en opzetten van demofabrieken. Dit is niet goedkoop en het zal even duren, misschien een jaar of tien, voordat de toepassingen ook qua productiekosten op de markt kunnen concurreren. Maar ik denk dat de tijd en het geld hier goed aan besteed zijn.”

Een van de projecten die zich momenteel in de pilotfase bevinden, is de productie van hernieuwbare waterstof in de Neste-fabriek in Rotterdam. Dit project onderneemt Neste samen met Sunfire, Paul Wurth, Engie en CEA.

QUOTE: "Mensen zijn briljant, net als het juweel. Het is aan ons om ze te laten stralen.”

"Een van de uitdagingen waar alle bedrijven nu mee te maken hebben, is het opzetten van een divers personeelsbestand,” zegt Ervasti. “Bij Neste werven we op basis van talent en het potentieel dat we in iemand zien. Leeftijd, ras of religie spelen daarbij geen rol. Daar ben ik erg trots op. Onze mensen zijn briljant, net als het juweel. Het is aan ons om ze te laten stralen.”

Dankzij haar passie voor teamwork, doet Ervasti altijd haar best om anderen te ondersteunen. "Dat vind ik heel belangrijk. Veel plekken zijn veel hiërarchischer ingedeeld, maar binnen mijn team zijn we allemaal gelijk. Als we een probleem moeten oplossen draait het om goede ideeën.”

De jongere teamleden reageren vaak verbaasd. Een vicepresident die hun meningen wil aanhoren? "Ja,” zegt ze. En ze meent het. "Zodra ze dit inzien, worden ze relaxter. Als jonge mensen zien dat ze hun mening kunnen delen en kunnen bijdragen aan de discussies, raken ze gemotiveerd. Naadloze samenwerking is cruciaal wat mij betreft. Daar let ik heel goed op.”

 
Een liefdevolle begeleider, zelf bekend met tegenslagen

Nieuwsgierig als ze is wilde Ervasti aanvankelijk journaliste worden. Ze spreekt Fins, Zweeds, Engels, Duits en Spaans. Op de middelbare school was ze eindredacteur van het schoolblad. Ze werd op de universiteit toegelaten tot een journalistiekstudie die zo veeleisend was dat 97% van alle kandidaten afvielen. Ze raakte snel gedesillusioneerd door deze aanpak en maakte de overstap naar politicologie, gevolgd door bedrijfskunde en marketing.

Ervasti's vader was bankdirecteur en haar moeder had een opleiding genoten als apotheekster. Toch besloot zij thuis te blijven om voor het gezin te zorgen. Beide ouders stonden niet zo open voor het idee dat een vrouw carrière kon maken, dus Ervasti moest haar eigen pad zien te vinden.

"Ik ging naar school in een klein stadje in het oosten van Finland, Mikkeli. Het was verder niets bijzonders, maar het onderwijs was er erg goed,” zo herinnert ze zich, met voormalige klasgenoten die later EU-commissarissen of (vrouwelijke) CEO’s werden. "We kregen goede ondersteuning en een prachtige opleiding. Het was een mooie jeugd."

Maar Ervasti's levenspad werd ook erg beïnvloed door haar chronisch zieke broertje. Hij was twee jaar jonger dan haar en overleed op 39-jarige leeftijd. "De ziekte van mijn broertje was een continue bron van stress voor mij. We hielden de schijn op en zeiden vaak dat ‘alles wel goed zou komen’. Het was heel erg moeilijk. Maar zo is het leven nu eenmaal.”

Vrienden spreken vol lof over Ervasti's liefdevolle steun, deels het resultaat van haar eigen tegenslagen. Kaija Niku is al zeventien jaar bevriend met Ervasti en haalt herinneringen op: "Ik had gezondheidsproblemen en moest naar het ziekenhuis. De avond ervoor kwam Outi bij me langs om me een schitterende sjaal te geven die ik de volgende ochtend om had. Het voelde zoveel beter. Die sjaal is mij nog steeds heel dierbaar.”

Vrienden, collega's: allemaal zijn ze onder de indruk van Ervasti en haar ongebruikelijke mix van analytische zakenvrouw en levenslustige, extraverte avonturier. Ze reed onlangs ezel in Marokko, ging hiken in Lapland en Zweden, en zingt sinds kort in een koor waar haar zangkunsten luisteraars bij een recent concert tot tranen toe roerde.

Vrienden en collega's genieten van Ervasti's ongewone persoonlijkheid als analytische zakenvrouw en levenslustige avonturier. Ze gaat ezel rijden in Marokko, wandelen in Lapland en Spanje en als enthousiast nieuw koorlid bewoog zij het publiek in een recent concert tot tranen toe.

 
Een globale ambassadeur voor duurzame energie die wereldwijd op zoek is naar partners

Voordat ze in 2013 aan de slag ging bij Neste had Ervasti al veel carrièrerisico's genomen. In 2008, te midden van de diepe wereldwijde recessie, richtte ze Vision Hunters op. In 2002 werkte ze overal ter wereld waaronder in Brazilië, China, Rusland en New York. Tijdens een vermoeiende reis van Rusland naar Shanghai via Singapore, kreeg ze last van duizeligheid. Ze ontdekte dat ze zwanger was van haar dochter Enni, nu zestien jaar oud. Al dat reizen was lastig voor haar huwelijk. Ervasti en haar man zouden uiteindelijk scheiden.

Waarom heeft Ervasti voor Neste gekozen? "Het bedrijf is echt bezig met het ontwikkelen van duurzame oplossingen voor de circulaire en bio-economie. Dat past goed bij mijn zakelijke interesses en persoonlijke passie.” "Binnen een groot bedrijf kun je veel dingen bereiken, mits je het juist aanpakt.”

Als leidinggevende van haar Neste-team hoopt ze zo snel mogelijk (indien de pandemie het toelaat) weer de wereld in te kunnen trekken en Neste's plannen met anderen te delen. "Het is een deel van mijn werk en een deel van mijn droom.”

Eerst vroegen bedrijven ‘hoe kan IK er geld aan verdienen?’ Nu vragen ze ‘hoe kunnen WE er geld aan verdienen?’

In het duurzame waterstof en Power-to-X-bedrijfslandschap vormen zich nieuwe soorten waardeketens en wereldwijde samenwerkingsnetwerken. "Ik probeer in kaart te brengen op welke vlakken we kunnen samenwerken met andere sectoren,” aldus Ervasti. Het draait niet alleen om het vinden van potentiële samenwerkingsverbanden voor Neste. Ze probeert ook 'ecosystemen op te zetten tussen bedrijven en de publieke sector', waarbinnen bedrijven elkaar kunnen vinden om samen deze technologieën en oplossingen verder te ontwikkelen.

"Het is mijn taak om deze mogelijkheden en alternatieven in kaart te brengen voor Neste. Eerst vroegen bedrijven ‘hoe kan IK er geld aan verdienen? Nu vragen ze ‘hoe kunnen WE er geld aan verdienen?’”

 
Gedreven door een levenslange toewijding aan slimme duurzaamheidsoplossingen

Al diep in haar carrière, straalt Ervasti nog steeds de passie en opwinding uit van een pas afgestudeerde student, waarmee zij haar team en collega's inspireert.

Suvi Kurkijärvi, manager bedrijfsontwikkeling voor innovatie, hernieuwbare waterstof en Power-to-X zegt daar het volgende over: "We zaten met een heel complex project waarbij het lastig was om een geschikt kader en realistische doelstellingen vast te stellen. Outi wierp een blik op de meerdere vragen die nog openstonden en zei toen glimlachend: ‘Dit is hoe we het gaan doen!’ Vervolgens gebruikte ze haar projectleidende vaardigheden om het kader te definiëren, de juiste bronnen te identificeren en het werk op te delen in kleinere stromen die veel gemakkelijker te benaderen waren".

Bij Ervasti's projecten komt veel samenwerking met andere bedrijven en overheidsinstanties kijken. Daarbij worden er ook veel initiële investeringen gedaan om nieuwe technologieën te testen en te demonstreren. "Het kost Neste en andere bedrijven tientallen miljoenen euro's, en dan heb je het alleen nog maar over het ‘entreebewijs'. Samenwerking en subsidies zijn cruciaal. De EU beschikt over een aantal subsidieprogramma's voor dit soort projecten, omdat zij het belang inzien van ons werk. Power-to-X-technologie en hernieuwbare waterstof vormen belangrijke stappen naar een klimaatneutrale economie, dus de politieke wil is zeker aanwezig.”

Als ik al een klein beetje kan doen om de planeet te helpen genezen met de middelen tot mijn beschikking, heb ik mijn doel bereikt.

"Er is nu veel interesse in deze projecten en in de energiesector in het algemeen. Maar we moeten ons blijven inzetten om de oplossingen ook economisch rendabel en levensvatbaar te maken. Daarnaast hebben we nog een grote klus te klaren met het verspreiden van ons verhaal. We staan pas aan het begin van deze reis."

Hoewel haar optimisme soms wordt getemperd door de zakelijke realiteit, blijft Ervasti haar werk uiterst optimistisch aanpakken.

"Ik ben onderdeel van de inspanning die wordt geleverd om de wereld klimaatneutraal te maken,” zegt ze. "Als ik al een klein beetje kan doen om de planeet te helpen genezen met de middelen tot mijn beschikking, heb ik mijn doel bereikt."

Caitlin Kelly is een prijswinnende journalist en schrijfster wiens werk gepubliceerd is in de New York Times, Washington Post en Wall Street Journal.