De mindset van een vernieuwer: 5 lessen van toponderzoekers

“Alleen als onderzoeksinstituten en particuliere bedrijven de handen ineenslaan, kunnen we een circulaire economie bereiken”, zo stelt Perttu Koskinen, Vice President Innovation, Discovery en External Collaboration bij Neste. Koksinen deelt in dit artikel vijf lessen over innovatie, die hij geleerd heeft van zijn samenwerkingen met toponderzoekers.

Hoewel dit onzekere tijden zijn voor bedrijfsontwikkeling, is er één ding zeker: het tijdperk van de interne Research & Development (R&D) strategie ligt achter ons. In het vorige decennium kwam er een groot aantal gezamenlijke onderzoeks initiatieven tot stand tussen bedrijven en universiteiten en deze trend wordt alleen maar groter.

"Nu innovaties elkaar steeds sneller opvolgen, is er nergens in de wereld een bedrijf te vinden dat zonder hulp van externe partijen weet te overleven. Samenwerking met de beste onderzoeksinstituten ter wereld is een vereiste om zo snel mogelijk nieuwe signalen, ideeën en talenten op te sporen,” aldus Perttu Koskinen, Vice President Innovation, Discovery en External Collaboration bij Neste.

Een circulaire economie daagt organisaties uit om ook intersectoraal samen te werken.

Samenwerking op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling is iets waar Neste zich al tientallen jaren mee bezig houdt. Ongeveer 1000 van de ruim 4000 medewerkers van het bedrijf zijn op dit moment werkzaam op het gebied van innovatie. Perttu Koskinen is al twaalf jaar lang één van hen. Koskinen heeft, naast allerlei andere projecten, de leiding gehad over een proefprogramma waarbij olie werd gemaakt van landbouwresten (zoals stro) met behulp van microben. Ook gaf hij sturing aan Neste’s onderzoeksportofolio voor de lange termijn, dat gericht was op hernieuwbare energie en de circulaire economie. Vooral dat laatste onderwerp dwingt bedrijven om ook buiten de eigen sector samenwerkingsverbanden aan te gaan.

“De circulaire economie creëert enorm veel mogelijkheden: sectoren die nog nooit eerder hebben samengewerkt kunnen opzoek gaan naar een oplossing waarbij het afval binnen de ene sector als grondstof dient voor de andere. Om zulke raakvlakken te ontdekken, moeten organisaties zonder vooroordelen meewerken aan co-innovatie en co-ontwikkeling”, zegt Koskinen.

Maar zelfs voor pioniers is innovatie geen gemakkelijke opgave. Hoewel de R&D-uitgaven van bedrijven in het afgelopen decennium een record hebben bereikt, stellen veel deskundigen dat bedrijven het slechter doen op het gebied van R&D en steeds minder terugkrijgen voor hun investeringen. Het is bekend dat de hoogte van de investering niets zegt over het slagen van een innovatie. Maar wat is dan wél de sleutel tot innovatiesucces?

Het antwoord? De bedrijfscultuur. De kans op een geslaagde innovatie is afhankelijk van hoe goed bedrijven hun middelen weten in te zetten om producten te maken die juist aansluiten op de behoeften van hun klanten. Daarnaast is ook de kundigheid van het personeel, de procesvoering en de besluitvorming van belang, zo stelt het jaarlijkse R&D-rapport van Strategy&, het strategisch adviesbureau van PwC.

Maar hoe creëer je als leidinggevende een innovatie vriendelijke bedrijfscultuur? En hoe zorg je ervoor dat je die cultuur internaliseert?

Een beroemd idee komt van Max Born, de Duitse natuurkundige en Nobelprijswinnaar in 1954 voor zijn werk in de ontwikkeling van de kwantumfysica: “Wetenschap is geen formele logica. Het gaat om het vrije denken van de geest, net als bij elke andere creatieve kunst.”

Perttu Koskinen deelt hier de lessen die hij geleerd heeft door samen te werken met toponderzoekers. Hij laat zien hoe innovatieve geesten vrij moeten kunnen denken om zo het R&D-rendement binnen een organisatie te verhogen.

 
1. Innovatie is het combineren van niet-gerelateerde ideeën

"Onderzoek is een geformaliseerde vorm van nieuwsgierigheid. Het is rondneuzen met een doel voor ogen,” aldus de beroemde schrijfster en antropologisch onderzoekster Zora Neale Hurston. Hurston was een van de leiders van de Harlem Renaissance: een bloei van de Afrikaans-Amerikaanse kunst en intellectuele cultuur in Harlem, New York in de jaren 20 van de vorige eeuw.

Perttu Koskinen is het met haar eens. Na jarenlang teams van wetenschappers te hebben geleid in Neste's universitaire samenwerkingsverbanden, is nieuwsgierigheid de gemeenschappelijke noemer die Koskinen in de meest innovatieve geesten ziet. "Ze zitten niet vast aan hun eigen agenda's of expertisegebieden, maar staan open voor het opmerken van en luisteren naar nieuwe inzichten", beschrijft hij.

Vooraanstaande vernieuwers weten bekende concepten te combineren tot iets waar voorheen nog niemand aan had gedacht.

Het combineren van bekende concepten tot iets waar voorheen nog niemand aan had gedacht, is volgens Koskinen de belangrijkste vaardigheid van een goede vernieuwer. “Je hebt ding A en ding B, maar niemand heeft ooit bedacht dat die twee ook gezamenlijk kunnen werken. Als je die twee niet-gerelateerde zaken combineert, spreek je van innovatie. Zo zijn ook de belangrijkste uitvindingen ontdekt”, legt Koskinen uit.

Koskinen geeft een voorbeeld uit de wereld van de duurzame brandstoffen, een levendige markt die ook qua omzet blijft groeien, zelfs middenin een wereldwijde pandemie. Hij gaat in op Neste’s NEXTBTL-technologie, een product waar jarenlang R&D-onderzoek door Neste en haar externe partners aan vooraf is gegaan.

Eerst kwam Neste met een onderliggend idee waarbij hernieuwbare grondstoffen niet alleen omgezet konden worden tot brandstof, maar zelfs tot hoogwaardige diesel. Daarvoor was nog geen enkel bedrijf erin geslaagd dat op commerciële schaal te realiseren.

Tijdens het onderzoek naar de verscheidene hernieuwbare grondstoffen die potentie leken te hebben, ontdekte Neste’s R&D-team dat ook olie en vetten geschikt waren. Deze bevatten immers lange koolwaterstofketens die ook voorkomen in de zuivere fossiele grondstoffen die vervangen dienen te worden. "Onze onderzoekers combineerden deze hernieuwbare moleculen en de lange ketens met hun grondige kennis op het gebied van het raffineren van fossiele koolwaterstoffen. Het werkte perfect: uiteindelijk ontwikkelden ze een manier om deze hernieuwbare verbindingen om te zetten tot een zeer hoogwaardige dieselbrandstof,” aldus Koskinen.

Het eindresultaat van het experiment, een product dat vandaag de dag bekendstaat als Neste MY Renewable Diesel, is een hoogwaardige brandstof die voor 100 procent bestaat uit hernieuwbare grondstoffen. Deze brandstof stoot tot wel 90 procent minder broeikasgassen uit gedurende haar levensloop in vergelijking met fossiele brandstof. Naast deze brandstof voor het wegtransport is dezelfde innovatieve technologie verder doorontwikkeld. Dit heeft uiteindelijk geleid tot Neste MY Renewable Jet Fuel voor de luchtvaart, andere hernieuwbare chemicaliën en een productieproces voor hernieuwbaar plastic.

 
2. Let goed op het basisonderzoek

In het tijdperk van samenvattingen en apps, waarin de media nieuw onderzoek presenteert aan de hand van pakkende krantenkoppen en waarin non-fictieboeken elk jaar weer populairder worden, is het makkelijker dan ooit om je dorst voor nieuwe kennis te lessen met snelle en populaire content. Maar Koskinen is van mening dat ongeacht waar je je bevindt in je carrière, je het je nooit kunt veroorloven om de bron van al die informatie links te laten liggen: het basisonderzoek dat gedaan wordt door 's werelds beste onderzoeksinstituten.

Het bijhouden van basisonderzoek dwingt je brein om holistisch te denken.

"Je weet waarschijnlijk wel hoe je toekomstscenario's kunt creëren binnen je huidige vakgebied," zegt Koskinen. "Maar als het doel is om iets transformerends te creëren, zal je verder moeten kijken dan dat. Om nieuwe inzichten en tools te vinden die ‘vers uit het lab’ komen, moet je goed naar het basisonderzoek kijken. Doe wat onderzoekers doen en bestudeer onderzoek buiten je eigen vakgebied voor het verkrijgen van nieuwe perspectieven."

Het traceren van kennis tot de kern helpt ook met een andere zorg die Koskinen heeft over onze moderne wereld: de tendens om gecompliceerde vragen steeds verder te vereenvoudigen. Als wij ons meer focussen op het basisonderzoek, dwingen we onze hersenen om holistisch te denken.

Koskinen komt met een passend voorbeeld dat verwant is aan een probleem dat Neste probeert op te lossen: klimaatverandering en de noodzaak om af te stappen van het gebruik van zuivere fossiele grondstoffen.

"Aangezien een groot deel van het publieke discours gericht is op het ‘ontkolen van de mobiliteit’, is het gemakkelijk om te geloven dat elektrificatie de gedroomde oplossing is. Maar hoe zit het met het gebruik van fossiele brandstoffen op plaatsen die we niet in ons dagelijks leven zien, zoals de petrochemie, het vrachtvervoer, en de luchtvaart?”, vraagt Koskinen zich af. “Als je naar het onderzoek kijkt, is het duidelijk dat het combineren van alle oplossingen de enige manier is om onze klimaatdoelstellingen te behalen. Dit houdt in dat zowel elektriciteit als vloeibare en gasvormige hernieuwbare brandstoffen, als synthetische brandstoffen, enzovoorts met de Power-to-technology gecombineerd moeten worden.”

 
3. Wees je bewust van de taalkloof

"Zo nu en dan komt een zeer innovatief individu, zonder enige hulp, tot een toonaangevende ontdekking. Dat is echter een uitzondering op de regel. Zelfs in dergelijke gevallen zullen deze individuen andere mensen nodig hebben om de ontdekking verder uit te werken,” zegt Koskinen.

Voor Koskinen is efficiënte co-creatie de meest essentiële bouwsteen voor innovatie. Een ander cruciaal onderdeel is de notie dat een huis niet wordt gebouwd in een visioen, maar door het één voor één leggen van bakstenen.

Voor Neste betekent dit bovenstaande dat ingenieurs en bedrijfs ontwikkelaars al vanaf het prille begin van elk onderzoeksproject samen moeten werken met de onderzoekers. "Het samenbrengen van mensen uit verschillende disciplines is iets waar we erg goed in zijn,” zegt Koskinen. "Onderzoekers bedenken geweldige ideeën, procesingenieurs dragen bij aan het industrieel schaalbaar maken van de technologie en bedrijfs ontwikkelaars maken het concept commercieel levensvatbaar. Het intensieve samenspel tussen al deze disciplines vormt de essentie van het R&D-werk.”

 
4. Wees heel open over je drijfveren

Van oudsher bestaat er een zekere kloof tussen de ambities van startende onderzoeks initiatieven en commerciële ontwikkeling: de eerste gaat over kennis, de tweede over winst.

Echter, Kenneth R. Lutchen, decaan van het College of Engineering bij de Boston University, merkt in de Harvard Business Review op dat deze tegenstelling de laatste paar jaren enigszins kleiner is geworden. Bedrijven gaan steeds vaker de uitdaging aan om mission driven changemakers te worden, terwijl universiteiten een nieuwe, bredere maatschappelijke rol omarmen; ze pakken de doelstellingen van de VN op het gebied van duurzame ontwikkeling aan en stimuleren de economische groei. Daarbij leggen ze de nadruk op waarden als ondernemerschap en maatschappelijke impact.

Hoe meer openheid je geeft over de onderliggende drijfveren van een project, hoe beter je resultaten zijn.

Nu vernieuwers nieuwe wegen inslaan in termen van functies, ambities en economische realiteit, is het belangrijker dan ooit om wederzijds vertrouwen tussen de medewerkers te bereiken. Voor Koskinen is de beste tactiek altijd radicale eerlijkheid geweest. "Ik heb ervaren dat hoe meer openheid je geeft over de ware, onderliggende motivaties en doelen van het project voor je bedrijf, hoe beter de resultaten zijn", zegt hij. "Door open te zijn bouw je vertrouwen op - en vertrouwen is de enige manier om interne en externe medewerkers te combineren tot één team dat de absoluut beste oplossing kan vinden.”

 
5. Blijf koppig

“Een wetenschapper streeft niet naar een onmiddellijk resultaat. Hij verwacht niet dat zijn vooruitstrevende ideeën snel worden opgepakt. Zijn werk is voor de toekomst. Het is zijn taak om de basis te leggen voor degenen die komen, en hen de weg te wijzen", aldus elektriciteits-pionier Nikola Tesla.

Er zullen doorbraken zijn, maar ook tegenslagen.

Voor Perttu Koskinen is het ethos eenvoudig: blijf koppig.

"Het creëren van transformationele innovatie vergt een langdurige inzet en een zekere vasthoudendheid. Wanneer je nieuwe dingen ontwikkelt, zullen er doorbraken zijn - maar ook tegenslagen. Er is geen manier om zware tijden te vermijden, en juist dan heb je inzet en moed nodig om dingen vooruit te blijven stuwen.”

Het is ook belangrijk dat de bedrijfsdoelen op de korte termijn niet bepalend worden voor de innovatie. Wanneer het voor de ontwikkeling op de lange termijn het beste zou zijn om de huidige bedrijfsvoering op zijn kop te zetten, zullen vernieuwers zich ook gesteund moeten voelen door de organisatie om een dergelijk plan uit te kunnen voeren.

In de dagelijkse sleur vindt Koskinen constante motivatie in het vieren van de kleine overwinningen; elk succesvol experiment in het lab of kleine vooruitgang in het project, elke vruchtbare ontmoeting met collega's: ze moeten allemaal gevierd worden. "Het vieren van mislukkingen is overigens net zo belangrijk, want mislukkingen zijn de beste bron om te leren. Efficiënt R&D-werk is gebaseerd op snelle cycli van experimenteren en leren," zegt Koskinen.

Wat hem het meest drijft is de verandering die Neste's innovatieteam in de wereld samen met haar partners op het hoogste niveau tot stand brengt. "Dit gaat niet over een eenmalige PR-inspanning. Elke dag werken we samen om grote, wereldwijd schaalbare nieuwe oplossingen te vinden om een gezondere planeet voor onze kinderen te creëren."