Dapper & innovatief: duurzame brandstofpionier Germ Wiersma

In tijden van grote onzekerheid is het makkelijk voor bedrijven om duurzaamheid op een lager pitje te zetten. Germ Wiersma, een vijfde generatie brandstofhandelaar en CEO van Future Fuels, is echter altijd in staat geweest om zijn klanten te overtuigen de juiste keuze te maken – de keuze voor duurzaamheid en het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Zijn familie doet dit dan ook al 150 jaar.

Onlangs heeft Germ Wiersma een eigenaardig stukje vastgoed gekocht dat maar weinig mensen aantrekkelijk zouden vinden: een oude houten opslagloods in Friesland.

De loods staat op een schitterende locatie aan de waterkant. Wanneer het ’s winters koud genoeg was voor de Elfstedentocht zag je duizenden schaatsers voorbijkomen over de bevroren kanalen die deel uitmaken van de bijna 200 kilometer lange route.

De loods is door de overgrootvader van Germ Wiersma gebouwd en ligt aan de aaneengesloten Friese waterwegen die de oorspronkelijke transportroute vormden van het brandstofbedrijf van de familie Wiersma. Al sinds 1871 verkoopt de familie brandstoffen aan boeren en andere klanten, en vroeger gebruikten ze zeilboten voor het vervoer.

Vandaag de dag, met Germ Wiersma als vijfde generatie brandstofhandelaar, is duurzaamheid weer een belangrijke factor in het bedrijf.

Hoewel hij bijna een andere weg was ingeslagen, is Wiersma nu de CEO van Future Fuels Wholesale, opgericht in 2015 om zich uitsluitend te richten op hernieuwbare diesel. Het verhaal dat hierachter zit, geeft een interessante kijk in de fascinerende geschiedenis van brandstofgebruik in Nederland. Nederland is een pionier in het gebruik van duurzamere brandstoffen in de strijd tegen klimaatverandering.

 
Vijf generaties van duurzaamheidsbewuste leiders

“Het begon allemaal met Pake Haitze,” vertelt Germ Wiersma – ’Pake’ is Fries voor opa. “Hij begon het familiebedrijf door grond te kopen van 'terpen' en deze vervolgens te verkopen aan boeren voor hun akkers.”

Terpen zijn verhogingen waar boeren en dorpelingen hun toevlucht zochten tijdens overstromingen. Het gebruik ervan stopte pas in de zestiende eeuw. Tegenwoordig wordt Nederland beschermd door dijken en andere constructies die wereldwijd als voorbeeld dienen voor door overstromingen bedreigde gebieden - van het moerasland rond Cambridge in het Verenigd Koninkrijk tot New Orleans in de Verenigde Staten.

Nadat de terpen niet langer gebruikt werden als bescherming tegen wateroverlast werd de grond verkocht als vruchtbare aarde. In 1871 begonnen ’Pake Haitze’ en vier andere ondernemers terpengrond met de hand op te graven en op hun boot te laden om het naar gebieden te brengen die bemest moesten worden.

Na de terpen gingen de Wiersma’s turf verkopen als energiebron. Sindsdien handelen ze in allerlei soorten brandstoffen. In 1992 was Germ Wiersma de vijfde generatie die voor het familiebedrijf Wiersma Olie & Techniek ging werken. Met zijn meest recente overstap naar het aanbieden van hernieuwbare diesel heeft hij het bedrijf succesvoller dan ooit gemaakt.

Hij was echter bijna een andere weg ingeslagen.

 
Van vrachtwagenchauffeur tot consultant

“Toen ik jong was, zag mijn vader dat de oliestook uit de mode raakte. Hij raadde me aan om me te richten op cv-reparatie en -installatie,” herinnert Wiersma zich.

Germ volgde het advies van zijn vader op, maar nadat hij zijn diploma had gehaald, besloot hij toch voor het familiebedrijf te gaan werken. Hij koos ervoor de tankwagen van het familiebedrijf te besturen om diesel aan landbouwklanten te leveren.

“Jij en ik kopen onze brandstof bij een tankstation,” zegt Wiersma, “maar boeren hebben vaak een tank op hun land waarmee ze hun tractors van brandstof voorzien.” Met zijn tankwagen haalde hij de diesel op bij een brandstoffengroothandel en bracht deze vervolgens naar hun klanten. Het was leuk werk, maar niet heel lucratief. Hij besloot daarom verkoper te worden voor het familiebedrijf. “Ik vond het een vreselijke baan, maar ik moest wel. Als chauffeur verdiende ik niet genoeg om rond te komen.”

Hoe meer hij te weten kwam, hoe duidelijker het werd dat de brandstofindustrie drastisch zou moeten veranderen.

Zijn ervaring als verkoper heeft hem de verhalenverteller gemaakt die hij vandaag is. Toch realiseerde hij zich al snel dat hij zijn communicatieve vaardigheden beter kon inzetten om mensen te adviseren.

Om een goede adviseur te zijn, moest hij eerst een expert worden op het gebied van diesel en gerelateerde producten. "Ik las veel over smeermiddelen en brandstoffen, ik volgde een opleiding tot labtechnicus en ik volgde cursussen over productontwikkeling." Hoe meer hij te weten kwam, hoe duidelijker het werd dat de brandstofindustrie drastisch zou moeten veranderen.

 
Een brandstofhandelaar die het opneemt voor de planeet

Klimaatverandering werd een groeiende zorg in de jaren negentig. Het is een reële en dringende bedreiging over de hele wereld, maar vooral in Nederland, en met name in regio's als Friesland.

Waar de wereldberoemde dijken ooit volstonden om Nederland te beschermen tegen overstromingen, kijken we in Nederland inmiddels ook naar andere technieken. Er worden nieuwe tactieken gebruikt om de wereldwijd stijgende zeespiegel tegen te gaan.

Een onderdeel daarvan is dat we een actieve rol spelen bij het stimuleren van een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot: De Nederlandse Klimaatwet heeft het doel gesteld om de uitstoot van broeikasgassen drastisch terug te dringen. In 2030 moet er 49 procent minder worden uitgestoten dan in 1990. In 2050 moet die afname zelfs 95 procent zijn.

Ik zie ons als verantwoordelijken voor het beheer van de aarde.

Of deze doelstellingen kunnen worden gehaald, hangt voor een groot deel af van de manier waarop ons land zich aanpast aan nieuwe brandstofbronnen. Hoewel het gebruik van biobrandstoffen in de laatste paar jaar is toegenomen, en Nederland behoort tot de top drie van biobrandstofproducerende landen in Europa, is er nog een hoop winst te behalen. Brandstofhandelaren spelen een belangrijke rol in het behalen van deze doelen.

Wiersma gaat die uitdaging graag aan. “Als christen, zie ik ons als verantwoordelijken voor het beheer van de aarde,” zegt hij. Vervolgens herhaalt hij de bekende slogan: “Een beter milieu begint bij jezelf.”

Voor Wiersma betekende dit met name dat hij eens goed keek naar wat hij in zijn eigen branche kon veranderen. Daarom besloot hij klanten de mogelijkheid te bieden om te kiezen voor een nieuwe brandstof.

 
Klanten overtuigen om voor duurzaamheid te kiezen

In 1992, na uitgebreid onderzoek te hebben verricht naar de nieuwste en meest duurzame brandstoffen, introduceerde Wiersma biodiesel aan zijn klanten. Hij was een van de eerste brandstofhandelaren in Nederland die dit alternatief verkocht.

Aanvankelijk was dit zogenaamde ’biodiesel van de eerste generatie’, totdat het probleem van "voedsel als brandstof" aan het licht kwam. Omdat het bedrijf geen landbouwgrond voor brandstoffen wilde gebruiken, heeft het toen kort gekeken naar de mogelijkheden voor gas-to-liquid-brandstoffen als alternatief. Deze brandstoffen worden echter gemaakt van aardgas en hebben een extreem hoge CO₂-uitstoot.

“We zijn altijd op zoek naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van brandstof,” vertelt Wiersma. “Zo zijn we in 2012 bij Neste beland.” Ze hoorden over het werk van Neste met hernieuwbare biobrandstoffen en beseften dat het gebruik van Neste MY Renewable Diesel het probleem van de CO₂-uitstoot zou aanpakken zonder dat dit ten koste zou gaan van potentiële voedselbronnen. Neste MY wordt namelijk geraffineerd uit hernieuwbaar afval, restmateriaal en andere hernieuwbare grondstoffen en vermindert de uitstoot van broeikasgassen tot 90 procent in vergelijking met traditionele diesel gedurende de gehele levensduur van de brandstof.

“De waarden van Neste sluiten heel goed aan bij die van ons,” voegt Wiersma daaraan toe. “Wij zijn veel kleiner, maar we hebben hetzelfde DNA.”

Wiersma wist hoe hij klanten kon overtuigen om de overstap naar een milieuvriendelijker brandstof te maken.

Het kostte echter wel enige overtuigingskracht om Neste naar Nederland te krijgen. “Er was destijds nauwelijks vraag naar biobrandstoffen in ons land,” legt Wiersma uit. Gelukkig had Wiersma 20 jaar ervaring met de verkoop van biodiesel en had hij geleerd hoe hij zijn Nederlandse klanten kon overtuigen over te stappen van een meer betaalbare brandstof naar een milieuvriendelijkere.

Hier hadden zij als langlopend familiebedrijf een groot voordeel. De familie Wiersma is trots op de persoonlijke band die ze opbouwen met hun klanten. Ze zijn altijd eerlijk tegen klanten en geven ze toegang tot de nieuwste innovaties. “We denken nu al na over wat de volgende grote stap in brandstoftechnologie zal zijn.” Hij houdt de toekomstige oplossingen, zoals Power-to-X, nauwlettend in de gaten, maar voor nu ligt de focus op Neste MY Renewable Diesel.

 
Toekomstvisie voor komende generaties

Naarmate de vraag naar Neste MY Renewable Diesel groeide, besloten zij hun eigen groothandel, Future Fuels, op te richten binnen het grotere bedrijf van Wiersma Olie & Techniek.

Het bedrijf heeft nog een derde tak, Wiersma Trading, gericht op internationale export. Dezelfde groep van 26 medewerkers werkt voor alle drie de ondernemingen, en het blijft een familiebedrijf. Zelfs de hond, Diesel, heeft een profielfoto op de website met de formele functietitel van Head of Security.

Voor Wiersma is de zorg voor de planeet nauw verbonden met de zorg voor de toekomst van zijn familie.

In 2021 bestaat het familiebedrijf 150 jaar en dat wil Wiersma vieren met een groot feest later dit jaar. “We gaan met de vierde, vijfde, zesde en zevende generatie op het podium staan,” zegt hij. Dan betrapt hij zichzelf erop dat hij te ver vooruit denkt. "Ik denk dat we gewoon moeten afwachten of de zevende generatie het bedrijf wil voortzetten."

Voorlopig doen Future Fuels en het moederbedrijf in ieder geval goede zaken. Het ultieme doel van Wiersma is om nog duurzamer te worden. Voor hem is de zorg voor de planeet nauw verbonden met de zorg voor de toekomst van zijn familie.

En voor een geboren en getogen Fries komt de klimaatverandering wel heel dicht bij huis.

Vanuit de historische opslagloods die hij net weer in de familie heeft gebracht, kun je misschien schaatsers de route van de Elfstedentocht zien schaatsen, maar het schaatsevenement heeft sinds 1997 niet meer plaatsgevonden. En het is nog maar de vraag of het evenement ooit nog weer gaat plaatsvinden.

Geen van de afgelopen 23 winters was koud genoeg voor ijs dat het gewicht van al die schaatsers kon dragen. Met de jaren wordt de kans dat de hele route zal bevriezen alleen maar kleiner. Voor ons Nederlanders is het ogenschijnlijke verdwijnen van de geliefde Elfstedentocht een onmiskenbare voorbode van klimaatverandering, en een waarschuwing om in actie te komen om nog grotere problemen te voorkomen.

Zoals Wiersma maar al te goed weet, bevinden Friesland en vele andere delen van Nederland zich op gevaarlijk terrein als de zeespiegel te veel stijgt. Zijn familiebedrijf is tenslotte ontstaan door het verhandelen van grond uit terpen die de bevolking ooit tegen overstromingen beschermden.

Toch maakt hij, zoals de meeste verhalenvertellers, nog een grapje: "Wie weet moeten we de terpen die mijn familie heeft verkocht op een dag terugkopen. Misschien hebben we ze wel weer nodig."

Dr. Eva Amsen is een wetenschapsjournalist. Haar werk is gepubliceerd door Forbes, Nautilus en The Scientist.